D'Buerg Veianen ass eng Buerganlag zu Veianen am Kanton mam selwechten Numm zu Lëtzebuerg.
Geographie
D'Buerg läit um Südrand vun den Ardennen op engem laanggezugene
Fielsvirspronk op hallwer Héicht tëscht dem enken Ourdall an engem
Héichplateau.
Beschreiwung vun der Anlag
D'Buerg selwer ass e Gebaiekomplex dee sech iwwer eng Längt vun
90 m zitt an deen duerch eng Festungsmauer ëmgrenzt ass. Et muss
een duerch 4 Paarte goen, éiert een am Bannenhaff bei d'Buerg
kënnt. Vun der Buerganlag aus hu sech zwou Rankmauere ronderëm dee
fréiere Stadkär bis erof bei d'Our gezunn (cf. Bild 2), vun deene
gréisser Deeler bis haut erhale sinn.
De
Gebaiekomplex haut
Folgend Raimlechkeete gi bei enger Visite vum Schlass
duerchlaf:
Um -1:
- De grousse Keller (eegenen Accès vu baussen)
Um Rez-de-chaussée:
- Waffenhaal
- Ritterstuff
- Archeologesch Krypta
- Ënneschte Niveau vun der Kapell
- Ursprénglech Kichen
- Salle à manger
- Grouss Kichen
- Bur
- Rittersall
Um éischte Stack:
- Bysantinesch Galerie
- Bannenhaff
- Rondgank ronderëm d'Kapell
- Ieweschte Niveau vun der Kapell
- Bankettsall
- Schloofkummer
- Stammbamkummer
- Festsall = Vic-Abens-Sall
Um zweete Stack:
- Charles-Arendt-Sall
- Jean-Pierre-Koltz-Sall
Geschicht
D'Veianer Buerg gouf vum 11. Jh. un um Site vun engem fréiere
réimesche (4. Jh.) a karolengesche (9. Jh.) Kastell opgeriicht.
Am Mëttelalter waren d'Grofe vu Veianen direkt Vasalle vum
däitsche Keeser. Duerch e Familljesträit gouf de Philippe I. vu
Veianen 1264 Vasall vun de Grofe vu Lëtzebuerg. D'Buerg war bis
1417 d'Staambuerg vun de Grofe vu Veianen, wou se un d'Haus Nassau
iwwergaangen ass. D'Grofschaft Veianen hat deemools ongeféier
déiselwecht Gréisst wéi dat haitegt Groussherzogtum.
1820 huet de Wëllem I. vun Holland déi bis dohin net zerstéiert
Buerg fir 3.200 Gulden un de Veianener Geschäftsmann Wenzel Coster
versteet, deen all d'Miwwelen an och de kompletten Daach verkaaft
an d'Buerg selwer als Steebroch benotzt huet.
1938 ass d'Buerg op der Lëscht vun de klasséierte Monumenter als
nationaalt Monument agedroe ginn. 1977 ass se a Staatsbesëtz
komm a gëtt zanterhier restauréiert.
Chronologie
- 4. Jh.: um Site steet e réimesche Wuechtposten.
- 9. Jh.: um Site steet eng karolengesch Anlag.
- 11. Jh.: héichmëttelalrterlech Bauperiod.
- 1090: den éischte Grof, Bertulf vu Veianen.
- 12. Jh.: zweet Bauphase: klenge Palas.
- Uganks 13. Jh.: d'Buergkapell an de grousse Palas ginn
opgeriicht
- 1417: den éischten Nassauer: Grof Engelbert I. vun Nassau.
- Enn 15. Jh.: Héije vun de Giewelen, Bau vun den héije goteschen
Diech.
- Uganks 17. Jh.: d'Nassauer Haus gëtt opgeriicht.
- 1820: d'Buerg gëtt verkaaft, Ofbroch vun den Diech fir
Baumaterial.
- 1885: D'Buerg ass am Besëtz vun der groussherzoglecher
Famill.
- 1910/11: Restauratiounen duerch den Architekt Bodo
Ebhardt.
- 1966/67: Opriichte vum verwëllfte Waffesall vum klenge
Palas.
- 1977: De Groussherzog Jean verkeeft d'Buerg un de Lëtzebuerger
Staat.
- Vun 1978 un: D'Buerg gëtt bis haut bestänneg weider opgebaut a
restauréiert ënner der Supervisioun vum Service des sites et
monuments.
D'Grofe vu
Veianen
- 1090: Bertolphe (comes de Vianne)
- 1096: Gérard Ier de Sponheim (et Vianden?)
- 1124-1150: Frédéric Ier
- 1154-1163: Sigefroid Ier
- 1163-1184: Frédéric II
- 1187-1217: Frédéric III
- 1214-1252: Henri Ier
- 1250-1271: Philippe Ier
- 1278-1307: Godefroid Ier
- 1307-1312: Philippe II
- 1317-1337: Henri II
- 1337-1400: Marie de Vianden
- 1417: Elisabeth de Sponheim-Vianden
D'Veianer Buerg an der
Konscht
Literatur
Dat wuel bekanntst Zitat iwwer Veianen a seng Buerg ass aus der
Fieder vum Victor Hugo (Discours aux Viandenois,
20.07.1871):
« Aujourd'hui, dans son paysage splendide que
viendra visiter un jour toute l'Europe, Vianden se compose de deux
choses également consolantes et magnifiques, l'une sinistre, une
ruine, l'autre riante, un peuple. »
Kino
Um Site vun der Veianer Buerg gi regelméisseg Kinosfilmer
gedréit, zum Deel mat bekannter internationaler Besetzung.
- Shadow of the Vampire (2000)
Literatur
- Arendt, Jean-Venceslas-Charles, 1884. Monographie du château de
Vianden. Luxembourg : Impr. de la Cour, 1984 [Facsimile vun
der Originaleditioun vun 1884].
- Dunan, Marie Elisabeth, 1960. Les châteaux forts du Comté de
Luxembourg et les progrès dans leur défense sous Jean l'Aveugle
1309-1346. Publ. de la Section historique 70, Luxembourg.
- Du Fays, Dominique, 1987. La Maison de Vianden : des
origines à 1337. 225 p. + XXVII. Thèse Mém. lic. hist. Liège.
- Ebhardt, Bodo, 1939. Der Wehrbau Europas im Mittelalter. Bd. I.
Berlin. [Veianen S. 536-537]
- Frantzen-Heger, Gaby, 1998. Die Hofburg Vianden / Grand-Duché
de Luxembourg - Domaine de l'Etat luxembourgeois. 40
p. Vianden : Les Amis du Château de Vianden.
- Koltz, Jean-Pierre, 1964. Neue Betrachtungen über die bauliche
Entwicklung der Hofburg Vianden. Luxemburger Marienkalender
Jg. 83: 38-43.
- Koltz, Jean-Pierre, 1971. Die grossen Restaurationsarbeiten auf
Burg Vianden. Die Warte Année 24, n°22 (15.07.): 1 + 4.
Luxembourg.
- Koltz, Jean-Pierre, 1972. Nouvelle monographie du
château-palais de Vianden. Luxembourg, Impr. Saint-Paul. 46 p.
[Tiré-à-part revisé de: Hémecht Jg. 24, Nr. 2]
- Koltz, Jean-Pierre, 1983. Le château-palais de Vianden.
Vianden : Les Amis du Château de Vianden, Mersch : Impr.
Fr. Faber. (6) p. [photos : Pol Holweck , Jochen Herling]
[Traduction en anglais, néerlandais et allemand du texte français,
également paru in: Flydoscope : magazine de Luxair]
- Koltz, Jean-Pierre, 1988. Nouvelle monographie du
château-palais de Vianden. 2e éd. augmentée, 85
p. Vianden : Amis du château, Luxembourg, Impr.
Saint-Paul.
- Krantz, Robert & Norbert Quintus, 1984. Das alte Luxemburg
heute : ein kultureller Wegweiser von der Romanik zum Barock
800-1800 (Burgen, Schlösser, Kirchen, Friedhöfe, Dörfer). [layout
Sonja Muller ; couv. Marcel Schroeder] Luxembourg : RTL
Édition, 271 p.
- Lobo, Paulo, 2011. 12 Bemerkenswerte Gebäude in Luxemburg: 1.
Das Schloss Vianden. S. 10-19, Luxédit, ISBN 978-99959-733-0-8
- Milmeister, Jean, 1968. Le déclin et l'extinction de la Maison
de Vianden. Hémecht Jg. 20, H. 1: 39-45.
- Milmeister, Jean, 1969. Les débuts de la Maison de Vianden.
Hémecht 21, H. 1: 57-61.
- Milmeister, Jean, 1970. Le Comté de Vianden sous la Maison de
Nassau. Hémecht Jg. 22, H. 2: 213-218.
- Milmeister, Jean, & Frank Wilhelm, 2002. Victor Hugo et les
châteaux luxembourgeois. Vianden : Maison de Victor
Hugo : Ass. des châteaux luxembourgeois. Hémecht Jg.
54, H. 3: 337-367.
- Zimmer, John, [zirka 1998]. Le château de Vianden. Carnets du
patrimoine. 79 p. Luxembourg : Musée national d'histoire
et d'art : Service des sites et monuments, Luxembourg, Impr.
Saint-Paul. [éd. par le Musée national d'histoire et d'art et le
Service des sites et monuments nationaux] ; [layout: Isabelle
Clees ; composition photogr.: Conny Scheel].
- Zimmer, John, 1996. Die Burgen des Luxemburger Landes. Band 1:
Die archäologisch und bauhistorisch untersuchten Burge von Befort,
Bourscheid, Fels, Luxemburg, Vianden. 442 S. Hrsg.: Les amis de
l'ancien château de Beaufort, Les amis du château de Bourscheid,
Les amis du château de Larochette, Les amis du château de Vianden.
Editions Saint-Paul, Luxembourg. ISBN 2-919883-07-0.
- Zimmer, John, 2010. Die Burgen des Luxemburger Landes. Band
3: Brandenburg, Dudelange, Koerich, Larochette, Septfontaines,
Stolzemburg, Vianden. Editions Saint-Paul, Lëtzebuerg. ISBN
978-2-919883-24-0 (cf. Ss. 96-241)
Kuckt och
- Lëscht vun den nationale Monumenter an der Gemeng Veianen
- Lëscht vun de Buergen a Schlässer am Ourdall
Um
Spaweck
|
' – Biller, Videoen oder
Audiodateien
|